กาพย์พระมาลัย (๑๐)

กาพย์ฉบัง  ๑๖

๐ เทพผู้หนึ่งมาด้วยพลัน       บริวารครามครัน 

ได้สองหมื่นห้อมล้อมกันมา ฯ

๐ มาเพื่อจะไหว้วันทา            พระมาลัยทอดตา

เห็นถามท้าวโกสีย์มินาน ฯ

๐ มานั่นหรือคือพระศรีอารย์    ผู้มีสมภาร

หน่อพุทธางกูรเจ้าหรือฉันใด ฯ

๐ พระอินทร์จึงขานตอบไป     มานั้นมิใช่

องค์พระเจ้าพระศรีอารย์ ฯ

๐ พระเถรจึงเผยโวหาร           ถามท่านมัฆวาน

ว่าเทพนั้นคือองค์ใด ฯ

๐ ได้สร้างกุศลนั้นชื่อใด         มีบริวารไสว

แต่ล้วนงามงามทุกตน ฯ

๐ พระอินทร์จึ่งชี้ช่องกุศล      เทพนั้นเป็นคน

ได้ตักบาตรน้อยหนึ่งทีเดียว ฯ

๐ แก่ภิกษุอันเดินเที่ยว          บิณฑบาตมิเหลียว

ประกอบด้วยศีลาจารย์ ฯ

๐ ผู้ใดตักบาตรเป็นทาน        แก่ภิกษุศีลาจารย์

อันบิณฑบาตในสถานหนทาง ฯ

๐ ผู้นั้นได้บริวารล้วนนาง       ประดับต่างต่าง

ล้วนมีรูปโฉมโนมพรรณ ฯ

๐ เทพนั้นเสด็จเข้ามาพลัน   ถวายธูปเทียนสุวรรณ 

แก่พระธาตุจุฬามณี ฯ

๐ ไหว้ทั้งแปดทิศด้วยดี       ด้วยนางสาวศรี

มานั้งในที่อันดับน้ันไป ฯ

๐ เทพผู้หนึ่งมาบัดใจ         บริวารสามหมื่นไสว

สะพรึบพร้อมล้อมกันมา ฯ

๐ มาเพื่อจะไหว้วันทา        พระเถรทัศนา

เธอจึงถามท้าวมัฆวาน ฯ

๐ มานั้นหรือคือพระศรีอารย์ พระอินทร์จึ่งขาน

ว่ามิใช่พระเมตไตรย ฯ

๐ พระเถรถามว่าคือใคร    พระอินทร์ขานไข

ว่ามิใช่พระศรีอารย์ ฯ

๐ คือว่ามหาราชสมภาร   แต่ก่อนโพ้นนาน

เทพนั้นสร้างกุศลชื่อใด ฯ

๐ จึ่งมีรัศมีสดใส             ทำบุญชื่อใด

จึ่งมีนางฟ้าเป็นบริวาร ฯ

๐ พระอินทร์จึงตอบมินาน  ก่อนเป็นนายบ้าน

ชื่อว่าหรตาลเศรษฐี ฯ

๐ ได้ให้ทานจำศีลด้วยดี  สร้างกุศลอันมี

เชื่อทั้งคุณแก้วสามประการ ฯ  ฉัน* ฯ

กาพย์ยานี ๑๑
๐ เศรษฐีน้ันมีศรัทธา                  ในศาสนาเป็นแก่นสาร
ต้ังใจบำเพ็ญทาน                       ของตระการเอนกไป ฯ
๐ ตักบาตรไม่ขาดวัน                  แต่งจังหันของฉันไว้
พระสงฆ์โคจรไป                        เอาใจใส่ไมขาดเว้น ฯ
๐ ถวายเครื่องใช้แลเสื่อสาด      เครื่องปูลาดสารพัน
กลางคืนแลกลางวัน                  เอาใจใส่ทุกเวลา ฯ
๐ ครั้นแล้วสมาทาน                   ศีลห้าประการหมั่นรักษา
เป็นนิตย์เป็นอัตรา                     มิได้ขาดแต่สักวัน ฯ
๐ คร้ันถึงวันแปดค่ำ                   สิบห้าค่ำเข้าด้วยพลัน
นิมนต์พระสงฆ์ฉัน                     แต่งจังหันอันโอชา ฯ
๐ ตักบาตรอังคาสถวาย            ของทั้งหลายมีนานา
ศีลแปดหมั่นรักษา                    เป็นนิตย์มาทุกราตรี ฯ
๐ เศรษฐีมีกรุณา                       แก่สมณะแลพราหมณ์ชี
ยากจนอันมากมี                       ของจำแนกแจกให้ทาน ฯ
๐ มิได้มีใจตระหนี่                    จิตยินดีทุกประการ
ทำบุุญแล้วชื่นบาน                   ศรัทธาในศาสนา ฯ  เชิด *ฯ

กายพ์ฉบัง ๑๖
๐ เศรษฐีน้ันศรัทธายิ่งยง       ปฎิบัติพระสงฆ์
ถ้วนทุกสิ่งเป็นอันดี ฯ
๐ แล้วถวายเภสัช                  อัฎฐบาลอันมี
แก่นางภิกษุณีสามเณรและสงฆ์ ฯ
๐ ถวายเครื่องสารพัดบรรจง  สร้างรูปพุทธองค์
ขอประสบพบพระเมตไตรย ฯ
๐ ผู้ไดอาพาธแล้วเอาใจใส่   ผู้ใดเข็ญใจ
บ่มิได้ขัดทุกสถาน ฯ
๐ เศรษฐีน้ันให้ยาเป็นทาน   ข้าวน้ำอาหาร
ให้ทั้งสบงและจีวร ฯ
๐ ได้ล้วนนางเทพอัปสร       สามหมื่นงามสลอน
เพราะให้ทานข้าวน้ำและยา ฯ
๐ เทพน้ันจึงเสด็จเข้ามา      กราบไหว้วันทา
พระมหาเจดีย์บวร ฯ
๐ ทักษิณแปดทิศเดินจร     ด้วยนางอัปสร
แล้วก็นั้งเรียงกันไป ฯ

*  คำว่า ฉัน  เชิด เข้าใจว่าบอกการบรรเลงเพลงปี่พาทย์เมื่อสวดจบ