กาพย์ยานี ๑๑
๐ พระเถรฟังวาจา แห่งอินทราเพราะอุดม
มหาเถรสรรเสริญชม สมภารเทพกัญญา ฯ
๐ เมื่อจะถามคำให้ยิ่ง จึงพระเถรเผยวาจา
ถามท้าวอมรินทรา ให้รู้แจ้งแห่งคดี ฯ
๐ สาวสวรรค์งามสะพรั่ง มาภายหลังพระไมตรี
ประกอบด้วยรัศมี เขียวขจีมรกตพรรณ ฯ
๐ อาภรณ์สร้อยเทริดแก้ว งามพรายแพร้วเขียวทุกอัน
รัศมีสีแสงสรรพ์ ย่อมเขียวทั้วสรรพางค์ ฯ
๐ สาวสาวรูปเหมือนกัน ดั่งเลือกสรรดูสำอาง
เขียวแดงแสงกระจ่าง เนื้อเขียวดั่งกลีบอุบล ฯ
๐ เขียวแดงแสงใสสด เขียวมรกตทั่วทั้่งตน
เมื่อก่อนสร้างกุศล ทำบุญใดแต่ปางเพรง ฯ
๐ เมื่อนั้นท้าวไตรภพ ยอกรนบด้วยยำเกรง
บอกบุญแต่ปางเพรง บางท้ังหลายได้สร้างมา ฯ
๐ พระอินทร์เสด็จอยุู่ ท่ามกลางหมู่แห่งเทวา
ยอกรไว้วันทา ตอบวาจาพระเถรถาม ฯ
๐ ข้าแต่พระเถรเจ้า ข้าขอเล่าแต่พองาม
บุญนางอันมากตาม มาภายหลังพระไมตรี ฯ
๐ เมื่อก่อนนางได้เกิด เอากำเนิดในโลกีย์
ครั้นถึงวันอัฎฐมี นางจำศีลเป็นอัตรา ฯ
๐ นางหมั่นไปฟังธรรม เมื่อพระเจ้าเทศนา
ก้มเกล้าถวายมาลา ประทีบเทียนด้วยฉับเฉียว ฯ
๐ ถวายผ้าแลแพรพรรณ อันมีพรรณย่อมล้วนเขียว
กลิ้งกลดแลธงเทียว นางถวายบูชาธรรม์ ฯ
๐ ครั้นตายได้มาเกิด เอากำเนิดในเมืองสวรรค์
ห้อมล้อมเจ้าจอมธรรม์ เป็นฝ่ายหลังพระไมตรี ฯ
๐ ม่วงแดงเนื้อใสสด เห็นปรากฎงามมีศรี
ได้เครื่องประดับดี เขียวชวนชื่นระรื่นใจ ฯ
๐ พระเถรได้ฟังอินทร์ กล่าวบอกสิ้นแถลงไข
สรรเสริญด้วยฉับไว ว่าไพเราะพ้นประมาณ ฯ
๐ แล้วถามถึงพระคุณ ถามถึงบุญพระศรีอารย์
ท่านได้สร้างสมภาร ชื่อใดหนอยิ่งนักหนา ฯ
๐ บริวารล้วนนางสวรรค์ อเนกอนันต์ห้อมล้อมมา
สมภารท่านน้ันมา ท่านสร้างมาเป็นกลใด ฯ
๐ บพิตรโปรดเฉลย เผยวาจาว่าสืบไป
สมบัติพระเมตไตรย ดูพิลึกยิ่งแสนทวี ฯ
๐ พระอินทร์บอกสมภาร พระศรีอารย์สร้างบารมี
ยิ่งกว่าพระธรณี ได้แสนโกฎิเลิศยิ่งยง ฯ
๐ ไมตรีพระโพธิสัตว์ จะได้ตรัสเป็นพุทธองค์
พระเจ้าจะได้ส่ง สัตว์ทั้งหลายเข้านิพพาน ฯ
๐ พระเจ้าจะโปรดโลก พ้นจากโอษสงสาร
ได้สร้างบุญสมภาร มากกว่าแผ่นพระธรณี ฯ
๐ พระให้สมบัติโภค เป็นยศโยคแ่กโลกีย์
ให้สัตว์ทั่้วธรณี อิ่มอกตื้นชื่นใจบาน ฯ
๐ ข้ามิอาจจะกล่าวได้ ท่านสร้างไว้มาช้านาน
บารมีพระศรีอารย์ ข้านี้รู้มิสิ้นเลย ฯ
๐ เจ้าจอมจะลุเสร็ฺจ ตรัสสรรเพชญ์ชื่นชมเชย
มาลัยเจ้าหัวเอย ข้าจะเล่ามิถ้วนถึง ฯ
๐ สมภารท่านเลิศล้น พ้นที่รู้ที่รำพึง
ข้ามิอาจจะร่ำถึง จะได้บอกแต่บังควร ฯ
๐
พระแต่งขุมทรัพย์ไว้ ให้แก่โลกทั้วทั้งมวล
ให้ทานย่อมสมควร มากกว่าโกฎิอสงไขย ฯ
๐ส่วนองค์พระนั่งเกล้า ผู้ผ่าน เผ้าชื่อเมตไตรย
ทำเพียรบารมีไว้ ได้อเนกกัปป์โกฎิมา ฯ
๐ สมเด็จพระไมตรี สร้างขันติบารมีมา
จะโปรดสัตว์ทั่วโลกา ให้พ้นทุกข์ทั้วอนันต์ ฯ
๐ ได้สร้างซึ่งขันติ บารมีมากครามครัน
ได้อเนกนันโกฎิกัลป์ หลายชาติแล้วสร้างกุศลฯ
๐ ไมตรีจะโปรดสัตว์ ถึงอรหัตต์ลุมรรคผล
ให้หน่ายในกายตน ด้วยพระไตรลักษณญาณ ฯ
๐ ท่านต้ังสัจจบารมี มามากมีก่อนมานาน
ต้ังไตรลักษณญาณ เอาเท่านี้เป็นอารมณ์ ฯ
๐ ไมตรีเจ้าจอมนาถ เพียรหลายชาติท่านสร้างสม
ตั้งอธิษฐานเป็นอารมณ์ จะขอตรัสเป็นพุทธองค์ ฯ
๐ นิจศีลห้าประการ ท่านรักษาให้มั่นคง
ตั้งจิตคิดจำนง จะโปรดสัตว์ทั้งอนันต์ ฯ
๐ โปรดสัตว์ให้ไปเกิด เอากำเนิดในเมืองสวรรค์
ให้สัตว์หมั่นฟังธรรม์ รักษาศีลเป็นนิจกาล ฯ
๐ ส่วนองค์พระนั่งเกล้า รักษาศีลสมาทาน
อุโบสถแปดประการ แลศีลห้าทุกทุกวัน ฯ
๐ ส่วนองค์ทรงผนวช เสด็จออกบวชร่ำเรียนธรรม์
มากกว่ากัปป์โกฎิกัลป์ แต่ท่านได้บวชเป็นสงฆ์ ฯ
๐ สอนสัตว์ให้เข้าฌาณ อาณาปาอันยิ่งยง
ให้สัตว์ไปทางตรง ในอักนิฎฐพรหมา ฯ
๐ สมเด็จพระเมตไตรย สอนสัตว์ไปทั่วโลกา
ให้เห็นอนิจจา จะให้ได้โสดาผล ฯ
๐ พระเอาปัญญาอ้อม มาห้อมล้อมสัตว์ทุกคน
ให้ได้ซี่งมรรคผล พ้นวิบาปจากโลกา ฯ
๐ พระเจ้าโปรดสัตว์ไป จะให้ได้สกิททาคา
ให้เห็นอนิจจา นาสังเวชในสงสาร ฯ
๐ จะให้นิพพานสมบัติ แก่ฝูงสัตว์ทุกสถาน
ให้แจ้งในสงสาร ให้สัตวฺ์เห็นแจ้งแก่ใจ ฯ
๐ ไมตรีท่านดีนัก ท่านมิรักมิชังใคร
สมเด็จพระเมตไตรย ได้สร้างแล้วมากนานาน ฯ
๐ อนันต์อดิเรก อดิเรกพ้นประมาณ
ได้ก่อเริ่มเพิ่มมานาน นับเอนกอนันต์ครัน ฯ
๐ ไมตรีเจ้าจอมปราชญ์ อาจสามารถจะแปลธรรม์
โน้มสัตว์ให้ไปสวรรค์ แล้วให้ได้ถึงนิพพาน ฯ
๐ ไมตรีผู้ฉลาด ตั้งสมาธิกัมมัฎฐาน
ข่มกิเลสอุปาทาน ด้วยศีลญาณน้ำใจตรง ฯ
๐สอนสัตว์ทกประเทศ ดับกิเลสให้ปลดปลง
สมภารแห่งพระองค์ สร้างมากแล้วจึงสำเร็จ ฯ
๐สมเด็จพระศรีอารย์ ปัญญาญาณคือ สายเพ็ชร
ตัดบาปให้ขาดเด็ด ด้วยดาบกรดคือปัญญา ฯ
๐ สร้างโพธิสมภาร ด้วยพระญาณมหึมา
มากยิ่งกว่าพสุธา ได้อเนกอสงไขย ฯ
๐ โปรดสัตว์ให้ไปรอด ได้เล็ดลอดพ้นทุกข์ภัย
ล่วงลัดสงสารไป พ้นจากทุกข์เข้านิพพาน ฯ
๐ เมตไตรยรุุ่งเรืองโชติ ท่านสร้างโพธิสมภาร
ได้อนันต์จักรวาล ยิ่งล้นพ้นนี้ออกไป ฯ
๐ ไมตรีเจ้าใจกว้าง จะบอกทางให้แจ้งใจ
ไตรลักษณ์ฺท่านจักไข ให้เห็นแจ้งแห่งมรรคผล ฯ
๐ ผู้ใดใคร่นิพพาน ดับสงสารม้วยชาติชนม์
ให้จำเริญสร้างกุศล เอาไตรลักษณ์ภาวนาฯ
๐ สมเด็จพระศรีอารย์ ผู้จะผลาญกิเลสราคา
เอาไตรลักษณ์ภาวนา เป็นเนืองนิตย์ทุกวันวาน ฯ
๐ หายใจออกหายใจเข้า เอาไตรลักษณ์เป็นกรรมฐาน
เมื่อได้ตรัสโพธิญาณ เอาไตรลักษณ์โปรดสัตว์ไป ฯ เชิด ฯ
คำว่า เชิด เข้าใจว่าบอกการบรรเลงเพลงปี่พาทย์เมื่อสวดจบตอน
